ေဒါက္တာ မင္းတင္မြန္

ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္(ပါရဂူမင္းနႏၵာ)
ပါေမာကၡ၊ မဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇ

မြန္ၿပည္နယ္၊ မုဒံုၿမိဳ ့နယ္၊ ကမာ၀က္ရြာတြင္ ၁၃.၁.၁၉၃၄ စေနေန ့နံနက္ ၅နာရီ တြင္ဖြားၿမင္သည္။ မိဘနွစ္ပါးမွာ ဦးေရာ္အင္၊ ေဒၚစိန္တန္ တို ့ၿဖစ္ၾကသည္။ မြန္-ဗုဒၶဘာသာ လယ္သမားမ်ားၿဖစ္ၾက၏။

၁၉၅၁ ခုနွစ္တြင္ မုဒံုအထကမွ အစိုးရေက်ာင္းထြက္ လက္မွတ္ရ စာေမးပြဲနွင့္ တကၠသိုလ္၀င္ စာေမးပြဲတို ့ ကို သခ်ၤာ, အေထြေထြသိပၸံဂုဏ္ထူးၿဖင့္ ပထမဆင့္မွ ေအာင္ၿမင္သည္။

၁၉၅၃ ခုနွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဥပစာတန္း စာေမးပြဲ ၌ သခ်ၤာပထမ ၊ ဓာတုေဗဒပထမ ၊ တကၠသိုလ္ဟိုး၀ါးကိန္း ေရႊတံဆိပ္ဆုနွင့္ တကၠသိုလ္စေကာလရွစ္ပညာခ်ြန္ဆုတို ့ကိုရရိွသည္။

၁၉၅၅ ခုနွစ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သိပၸံစာေမးပြဲ ၌ သခ်ၤာ၊ဓာတုေဗဒ၊ရူပေဗဒ သံုးဘာသာ ဂုဏ္ထူးမ်ားနွင့္ တစ္တန္းလံုးတြင္ပထမရသၿဖင့္ တကၠသိုလ္ဟာဂ်ီဘိုင္မ်ား ေရႊတံဆိပ္ဆု နွင့္ နိဳင္ငံၿခားပညာေတာ္သင္ဆုတုိ ့ကိုရရိွသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဓာတုေဗဒဌာနတြင္ အခ်ိန္ပိုင္း သရုပ္ၿပဆရာအၿဖင့္ခန္ ့ထားၿခင္းခံရသည္။

၁၉၅၆ ခုနွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သိပၸံဂုဏ္ထူးဘြဲ ့ စာေမးပဲြ ၌ ဓာတုေဗဒ ဂုဏ္ထူးတန္းတြင္ ပထမအဆင့္မွ ေအာင္ၿမင္ၿပီး ပထမရသၿဖင့္ တကၠသိုလ္ဦးေရႊေလး ေရႊတံဆိပ္ကိုရ၏။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ လက္ေထာက္ ကထိကအၿဖစ္ ခန္ ့ထားၿခင္းခံရသည္။

၁၉၅၇ ခုနွစ္တြင္ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စု အီလီႏြီဳက္တကၠသိုလ္သို ့သြား၍ အဆင့္ၿမင့္ပညာကိုဆည္းပူးရာ ၁၉၅၈ ခုနွစ္တြင္ မဟာသိပၸံဘြဲ ့၊ ၁၉၆၀ ခုနွစ္တြင္ သိပၸံံပါရဂူဘြဲ ့တို ့ကို ရရိွခဲ့သည္။ ထုိ ့အၿပင္ တကၠသိုလ္သဟာယပညာခြၽန္ဆု (University Fellowship) ကို ၂နွစ္ဆက္တိုက္ ရရိွရာ အေမရိကန္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား မ်ားထက္ ပညာပိုထူးခြၽန္ေၾကာင္းကိုၿပသ နိဳင္ခဲ့သည္။ Sigma Xi ဂုဏ္ထူးေဆာင္အသင္းကိုလည္း ၀င္ခြင့္ရသည္။

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ ရန္ကုန္ေဆးတကၠသိုလ္(၁) ၊ ရန္ကုန္ပညာေရးတကၠသိုလ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္တကၠသုိလ္ တို ့တြင္ ၁၉၅၅ ခုနွစ္ဇြန္လ ၁ရက္မွစ၍ ၁၉၉၂ ခုနွစ္ နိဳ၀င္ဘာလကုန္အထိ သရုပ္ၿပ၊ လက္ေထာက္ကထိက၊ ကထိက၊ တြဲဖက္ ပါေမာကၡၡ၊ ပါေမာကၡ တာ၀န္အဆင့္ဆင့္ ကို ၃၇ နွစ္ေက်ာ္ ထမ္း ရြက္္ၿပီးေနာက္ ပါေမာကၡ ဘ၀မွ အၿငိမ္းစားယူသည္။

၁၉၉၃ ခုနွစ္ႀသဂုတ္၁ရက္ေန ့မွစ၍ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဇူလုိင္ ၃၁ရက္တိုင္ေအာင္ သာသနာေရး ၀န္ၾကီးဌာန အၾကံေပးပုဂၢဳိလ္၊ ထုိ ့ေနာက္ အၾကံေပးပညာရွင္၊ အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသာသနာၿပဳ တကၠသိုလ္ ပဋိိပတၱိပါေမာကၡ တာ၀န္မ်ားကို ထမ္းေဆာင္သည္။ နိဳင္ငံ့တာ၀န္ကို ၅၂ နွစ္ ထမ္း ရြက္္ခဲ့သည္။
ပရိယတၱိစာေပကို ဆရာေကာင္းမ်ားထံနည္းနာခံ၍ မိမိဘာသာ ဆည္းပူးေလ့လာၿပီး စာေမးပြဲမ်ားေၿဖဆိုခဲ့ရာ - ၁၉၈၁ ခုနွစ္ ဗုဒၶအဘိဓမၼာ (ရိုးရိုးတန္း) စာေမးပြဲ၌ တစ္ၿပည္လံုးတြင္ ပထမေရႊတံဆိပ္ဆု၊ ၁၉၈၃ ခုနွစ္ ဗုဒၶအဘိဓမၼာ (ဂုဏ္ထူးတန္း) စာေမးပြဲ၌ ပထမေရႊတံဆိပ္ဆု ၊ ၁၉၈၄ ခုနွစ္ ဝိသုဒၶိမဂၢ ( သုံးက်မ္းျပည့္ ) စာေမးပြဲ၌ တစ္ျပည္လံုး ပထမေရႊတံဆိပ္ဆု တို ့ကို ရရိွသည္။

တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘ၀မွစတင္ကာ ကဗ်ာ၊ စာညြန္ ့၊ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရးသားခဲ့ရာ ယခုအခါ ပညာေပးစာအုပ္ ၂၀၊ ဘာသာေရးစာအုပ္ ၅၀၊ ေဆာင္းပါး ၂၀၀ေက်ာ္တို ့ကိုေရးသားခဲ့ၿပီး ၿဖစ္သည္။ ၂၀၀၅ ခုနွစ္တြင္ ဓမၼဗိမာန္ တစ္သက္တာ စာေပဆု ၿဖင့္ ခ်ီးၿမွင့္ခံရသည္။

ရန္ကုန္ေဆးတကၠသိုလ္(၁)၊ ရန္ကုန္ပညာေရးတကၠသိုလ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္တကၠသုိလ္ တို ့တြင္ ဗုဒၶဘာသာ အသင္းဖြဲ ့စည္းၿပီး ဥကၠ႒အၿဖစ္ ေဆာင္ ရြက္သည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မ်ား ဗုဒၶဘာသာ အသင္းၾကီးတြင္ ၁၉၈၃ ခုနွစ္မွ ၁၉၈၆ ခုနွစ္အထိ အတြင္းေရးမွဴးတာ၀န္၊ ထို ့ေနာက္ ဥကၠ႒ တာ၀န္ တို႔ ကိုထမ္း ရြက္္ၿပီး တကၠသိုလ္္နယ္ေၿမတြင္ ဗုဒၶဘာသာထြန္းေတာက္ရန္ စြမ္းစြမ္းတမံေဆာင္ရြတ္ခဲ့သည္။
ေမာ္လၿမိဳင္တကၠသိုလ္ ေခတ္မီနွစ္ထပ္ဓမၼာရံုၾကီးနွင့္ ေမာ္လၿမိဳင္တကၠသိုလ္ေစတီတို ့ကို ဦးေဆာင္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။

၁၉၈၃ ခုနွစ္မွစ၍ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မ်ားဓမၼာရံုတြင္ ဗုဒၶအဘိဓမၼာသင္တန္းကို စတင္ပို ့ခ်သည္။ ထို ့ေနာက္ ၿမန္မာနိဳင္ငံတစ္၀န္းလံုးနွင့္ နိဳင္ငံၿခားတိုင္းၿပည္မ်ား ၌ အဘိဓမၼာသင္တန္း၊ ဝိသုဒၶိမဂ္နွင့္ တရားရွဳနည္းသင္တန္း၊ ဗုဒၶဓမၼေဟာေၿပာပြဲမ်ားကုိ ၿမန္မာ-မြန္-အဂၤလိပ္ သံုးဘာသာၿဖင့္ စြမ္းစြမ္းတမံ သင္ၿပေဟာေၿပာသည္။ အဘိဓမၼာသင္တန္း ၃၁၀ၾကိမ္၊ ဝိသုဒၶိမဂ္နွင့္ တရားရွဳနည္းသင္တန္း ၁၉ ၾကိမ္၊ ယဥ္ေက်းမွဳနွင့္စာရိတၱပညာ ေဟာေျပာပြဲ ၇၈၂ ၾကိမ္၊ တရားပြဲ ၁၃၄၇ ၾကိမ္၊ နာရီေပါင္း ၁၄၃၈၀ ေက်ာ္ေဟာေၿပာပို ့ခ်ခဲ့ၿပီး ၿဖစ္သည္။

၁၉၉၄ ခုနွစ္ ၌ သဒၶမၼေဇာတိကဓဇဘြဲ ့၊ ၂၀၀၃ ခုနွစ္တြင္ မဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇဘြဲ ့ တို ့ကို နိင္ငံေတာ္မွ ခ်ီးၿမွင့္သည္။

ရန္ကုန္တိုင္း၊ သန္လ်င္ၿမိဳ ့နယ္၊ ကိ်ဳက္ေခါက္ ေစတီအနီးတြင္ အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာ ဖားေအာက္ေတာရ ဗုဒၶသာသနာရိပ္သာကို ဦးေဆာင္တည္ေထာင္ၿပီး ၁၉၉၈ ခုနွစ္ ဇြန္လ ၂၄ရက္ေန ့တြင္ ဖြင့္လွစ္နိဳင္ခဲ့သည္။ တစ္နွစ္ပတ္လံုး အၿမဲတမ္းဖြင့္လွစ္ထားေသာ ရိပ္သာၾကီးတစ္ခုၿဖစ္လာသည္။

၂၀၀၀ ခုနွစ္တြင္ အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာ ဖားေအာက္ေတာရ ဗုဒၶသာသနာရိပ္သာမ်ား၏ အႏုဂၢဟ အဖြဲ ့ခ်ဳပ္ကို ဖြဲ ့စည္းၿပီးသည့္အခါ ဥကၠ႒တာ၀န္ကို လက္ခံယူၿပီး ၿပည္တြင္းၿပည္ပ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ၿပန္ ့ပြားထြန္းေတာက္ေရးအတြက္ တစိုက္မတ္မတ္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွသည္။

ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္သည္ ၿပည္သူမ်ား ခ်စ္ခင္ေလးစားေသာ စာေပပညာရွင္၊ သိပၸံပါေမာကၡ၊ ပဋိပတၱိပါေမာကၡ၊ ဓမၼကထိက၊ စာေရးဆရာနွင့္ ၿပည္တြင္းၿပည္ပသာသနာၿပဳ ပုဂၢဳိလ္ထူးၿဖစ္ေပသည္။

Credit >>> Original Uploader