ဘုရား ဂုဏ်တော်(၉)ပါး ပါဠိ+မြန်မာပြန်နှင့် ဂုဏ်တော်ပွားရကျိုး
^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*
ဣတိပိ သောဘဂဝါ
(၁)။အရဟံ
(၂)။သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ
(၃)။ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္တေွာ
(၄)။သုဂတော
(၅)။လောကဝိဒူ
(၆)။အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ
(၇)။သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ
(၈)။ဗုဒ္ဓေါ
(၁)။အရဟံ = ကိလေသာ အညစ်အကြေးတို့မှ ကင်းဝေးစင်ကြယ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
(၂)။သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ = သိစရာမှန်သမျှ တစ်စမကျန် သယမ္ဘူဉာဏ်ဖြင့် အမှန်အတိုင်း သိတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
(၃)ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္တေွာ = အသိတရား အကျင့်တရားတို့နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။(ဝါ)ဝိဇ္ဇာသုံးပါး၊ဝိဇ္ဇာရှစ်ပါး၊စရဏတရား (၁၅)ပါးတို့နှင့်ပြည့်စုံတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
* ဝိဇ္ဇာသုံးပါး *
(၁)။ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏ်=ရှေးရှေးဘဝတို့၌ ဖြစ်ပျက်ခဲ့သမျှကို ပြန်၍ သတိရနိုင်သောဉာဏ်။
(၂)။ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ် = နတ်မျက်စိကဲ့သို့ အဝေး၌ရှိသောအရာ၊သေးငယ်သော အရာတို့ကိုမြင်နိုင်သောဉာဏ်။
(၃)။အာသဝက္ခယဉာဏ်=ကိလေသာ အာသေဝေါတို့ကို ကုန်ခန်းစေသော ဉာဏ်။
* ဝိဇ္ဇာရှစ်ပါး *
(၁)။ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏ်။
(၂)။ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်။
(၃)။အာသဝက္ခယဉာဏ်။
(၄)။ဝိပဿနာဉာဏ်=ရုပ်နာမ်တို့၏ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ သဘောတို့ကို သိသောဉာဏ်။
(၅)။စေတောပရိယဉာဏ်=သူတစ်ပါးစိတ်ကိုသိသောဉာဏ်။
(၆)။မနောမယိဒ္ဓိဉာဏ်=မိမိခန္ဓာကိုယ်အတွင်း၌ တစ်ခြားခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုကို စိတ်ဖြင့်ဖန်ဆင်းနိုင်းသော ဉာဏ်။
(၇)။ဒိဗ္ဗသောတဉာဏ် =အဝေးမှ အသံ၊ သေးငယ်သော အသံတို့ကို ကြားနိုင်သောဉာဏ်။
(၈)။ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏ်=တန်ခိုး အမျိုးမျိုး ဖန်ဆင်းနိုင်သော ဉာဏ်။
* စရဏတရားတစ်ဆယ့်ငါးပါး *
(၁)။သီလ=ကိုယ် နှုတ် နှစ်ပါးကို စောင့်စည်း ထိန်းသိမ်းခြင်း ငါးပါးသီလ၊ရှစ်ပါးသီလ၊ပါတိမောက္ခသီလစသည်များ။
(၂)။ဣန္ဒြိယသံဝရ=မျက်စိ နား နှာခေါင်း လျှာ ကိုယ် စိတ် ဟူသော ဣန္ဒြေခြောက်ပါးနှင့်စပ်၍ ကိလေသာမဖြစ်ရအောင် ဖြစ်ပေါ်သမျှကို သတိဖြင့် ရှုသိနေခြင်း။
(၃)။ဘောဇနေ မတ္တညုတာ=ချင့်ချိန်၍ စားသောက်ခြင်း။
(၄)။ဇာဂရိယာနုယောဂ=နိုးနိုးကြားကြားရှိမှု၊သတိတည်းဟူသော နိုးကြားမှု အမြဲရှိနေခြင်း။
(၅)။သဒ္ဓါ =ရတနာ သုံးပါးနှင့် ကံ ကံ၏ အကျိုးကို ယုံကြည်မှု။
(၆)။သတိ=ကုသိုလ်ကောင်းမှုတို့ကို သတိရခြင်း။
(၇)။ဟိရီ=မကောင်းမှုပြုရမည်ကို ရှက်ခြင်း။
(၈)။သြတ္တပ္ပ=မကောင်းမှုပြုရမည်ကို ကြောက်လန့်ခြင်း။
(၉)။ဝီရိယ=ကုသိုလ်ရေးတို့၌ အားထုတ်ခြင်း။
(၁၀)။သုတ=အပြစ်ကင်းသော အကြားအမြင်ဗဟုသုတ။
(၁၁)။ပညာ=အသိ၊ အလိမ္မာ၊အတတ်ပညာ။
(၁၂)။ပထမဈာန်။
(၁၃)။ဒုတိယဈာန်။
(၁၄)။တတိယဈာန်။
(၁၅)။စတုတ္ထဈာန်။
(၄)။သုဂတော=ကျိုးရှိဟုတ်မှန် နှစ်တန်သော စကားကိုသာ မိန့်ကြားတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရား။(ဝါ)ကျိုးရှိဟုတ်မှန် သူခံသာသော စကားနှင့် ကျိုးရှိဟုတ်မှန် သူမခံသာသောစကား ဤနှစ်ပါးကိုသာ မိန့်ကြားတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရား။
(၅)။လောကဝိဒူ=သတ္တလောက၊သြကာသလောက၊သခါၤရလောက တည်းဟူသော လောကသုံးခွင်ကို အကုန်အစင်သိမြင်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
(၆)။အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ=မယဉ်ကျေးကြငြား သတ္တဝါများကို ယဉ်ပါးလေအောင် သွေးဆောင် ဆုံးမခြင်း၌ တုဘက်ကင်းတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
(၇)။သတ္တာဒေဝမနုဿာနံ= လူ နတ် ဗြဟ္မာ သတ္တဝါတို့၏ ဆရာတစ်ဆူ အစစ်ဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
(၈)။ဗုဒ္ဓေါ=သစ္စာလေးပါး အမှန်တရားကို ပိုင်းခြားထင်ထင် သိမြင်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။(ဝါ)သစ္စာလေးအင်ကိုယ်တိုင်မြင်၍ တပည့်တွေကိုလဲ သိစေတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
(၉)။ဘဂဝါ=ဣဿရိယ စသည် ဘုန်းခြောက်လီနှင့်စုံညီပြည့်ဝတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
(က)။ကိုယ်တော်မြတ်၏ စိတ်တော်ကို စိုးပိုင် နိုင်နင်းတော်မူခြင်းတည်းဟူသော ဣဿရိယဘုန်းတော်။
(ခ)။မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန် ကိုးတန်သော လောကုတ္တရာတရားတည်းဟူသော ဓမ္မဘုန်းတော်။
(ဂ)။ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ သုံးဖြာသော လောကတွင် ပျံ့နှံ့ကျော်စေရခြင်းတည်းဟူသော ယသဘုန်းတော်။
(ဃ)။အင်္ဂါကြီးငယ် တင့်တယ် ပြည့်ဖြိုး အချိုးတကျ သပ္ပာယ်တော်မူလှခြင်းတည်းဟူသော သိရီ ဘုန်းတော်။
(င)။အလိုတော်ရှိတိုင်း မဆိုင်းခဏ ပြီးစီးတော်မူရခြင်း တည်းဟူသော ကာမဘုန်းတော်။
(စ)။အရဟတ္တ မဂ်ဉာဏ်၊သဗ္ဗညုတဉာဏ်တိုင်အောင် ရစေနိုင်သည့် ကြံ့ခိုင် ကြီးမားသော ဝီရိယတော်တည်းဟူသော ပယတ္တ ဘုန်းတော်။ ဤ ဘုန်းတော်ခြောက်စုံနှင့် ကုံလုံပြည့်ဝတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
ဤသို့လျှင် အရဟံစသား ဂုဏ်ကိုးပါးနှင့် ထူးခြားကုံလုံ ပြည့်စုံတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားကို တပည့်တော်သည် ကြည်ညိုမြတ်နိုး လက်စုံမိုး၍ ရှိခိုးကန်တော့ပါ၏ မြတ်စွာဘုရား။
ဘုရားဂုဏ်တော်ပွားရခြင်းအကျိုး(လင်္ကာ)
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
စေတီပမာ ၊စိတ်မှာတည်ကြည်။
ရောက်မည်နတ်ရွာ၊တွေ့ကာသိလွယ်။
မြတ်နွယ်အမျိုး၊ရိုကျိုးခံရ။
ပြည့်ဝအင်္ဂါ၊ဆင်းလှစွာဖြင့်။
သာယာခံတွင်း၊ကြိုင်သင်းမွှေးကြူ။
ကြီးမူပညာ၊နတ်ရွာထက်ရွှင်။
လျှင်မြန်ဆန်းကြယ်၊ကောင်းကြွယ်စကား။
ဆိုနိုင်ငြားသည်၊ဘုရားဂုဏ်တော်ပွားကျိုးတည်း။
ကျမ်းကိုး။ ။ချမ်းမြေ့ဆရာတော်(လူငယ်သင် အခြေပျိုးဗုဒ္ဓဘာသာစာအုပ်)
ဘုရား ဂုဏ္ေတာ္(၉)ပါး ပါဠိ+ျမန္မာျပန္ႏွင့္ ဂုဏ္ေတာ္ပြားရက်ိဳး
^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*^*
ဣတိပိ ေသာဘဂဝါ
(၁)။အရဟံ
(၂)။သမၼာသမၺဳေဒၶါ
(၃)။ဝိဇၨာစရဏသမၸေႏၲြာ
(၄)။သုဂေတာ
(၅)။ေလာကဝိဒူ
(၆)။အႏုတၱေရာ ပုရိသဒမၼသာရထိ
(၇)။သတၳာ ေဒဝမႏုႆာနံ
(၈)။ဗုေဒၶါ
(၉)။ဘဂဝါ
(၁)။အရဟံ = ကိေလသာ အညစ္အေၾကးတို႔မွ ကင္းေဝးစင္ၾကယ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(၂)။သမၼာသမၺဳေဒၶါ = သိစရာမွန္သမွ် တစ္စမက်န္ သယမၻဴဉာဏ္ျဖင့္ အမွန္အတိုင္း သိေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(၃)ဝိဇၨာစရဏသမၸေႏၲြာ = အသိတရား အက်င့္တရားတို႔ႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။(ဝါ)ဝိဇၨာသုံးပါး၊ဝိဇၨာရွစ္ပါး၊စရဏတရား (၁၅)ပါးတို႔ႏွင့္ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
* ဝိဇၨာသုံးပါး *
(၁)။ပုေဗၺနိဝါသာႏုႆတိဉာဏ္=ေရွးေရွးဘဝတို႔၌ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမွ်ကို ျပန္၍ သတိရႏိုင္ေသာဉာဏ္။
(၂)။ဒိဗၺစကၡဳဉာဏ္ = နတ္မ်က္စိကဲ့သို႔ အေဝး၌ရွိေသာအရာ၊ေသးငယ္ေသာ အရာတို႔ကိုျမင္ႏိုင္ေသာဉာဏ္။
(၃)။အာသဝကၡယဉာဏ္=ကိေလသာ အာေသေဝါတို႔ကို ကုန္ခန္းေစေသာ ဉာဏ္။
* ဝိဇၨာရွစ္ပါး *
(၁)။ပုေဗၺနိဝါသာႏုႆတိဉာဏ္။
(၂)။ဒိဗၺစကၡဳဉာဏ္။
(၃)။အာသဝကၡယဉာဏ္။
(၄)။ဝိပႆနာဉာဏ္=႐ုပ္နာမ္တို႔၏ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ သေဘာတို႔ကို သိေသာဉာဏ္။
(၅)။ေစေတာပရိယဉာဏ္=သူတစ္ပါးစိတ္ကိုသိေသာဉာဏ္။
(၆)။မေနာမယိဒၶိဉာဏ္=မိမိခႏၶာကိုယ္အတြင္း၌ တစ္ျခားခႏၶာကိုယ္တစ္ခုကို စိတ္ျဖင့္ဖန္ဆင္းႏိုင္းေသာ ဉာဏ္။
(၇)။ဒိဗၺေသာတဉာဏ္ =အေဝးမွ အသံ၊ ေသးငယ္ေသာ အသံတို႔ကို ၾကားႏိုင္ေသာဉာဏ္။
(၈)။ဣဒၶိဝိဓဉာဏ္=တန္ခိုး အမ်ိဳးမ်ိဳး ဖန္ဆင္းႏိုင္ေသာ ဉာဏ္။
* စရဏတရားတစ္ဆယ့္ငါးပါး *
(၁)။သီလ=ကိုယ္ ႏႈတ္ ႏွစ္ပါးကို ေစာင့္စည္း ထိန္းသိမ္းျခင္း ငါးပါးသီလ၊ရွစ္ပါးသီလ၊ပါတိေမာကၡသီလစသည္မ်ား။
(၂)။ဣျႏၵိယသံဝရ=မ်က္စိ နား ႏွာေခါင္း လွ်ာ ကိုယ္ စိတ္ ဟူေသာ ဣေျႏၵေျခာက္ပါးႏွင့္စပ္၍ ကိေလသာမျဖစ္ရေအာင္ ျဖစ္ေပၚသမွ်ကို သတိျဖင့္ ရႈသိေနျခင္း။
(၃)။ေဘာဇေန မတၱညဳတာ=ခ်င့္ခ်ိန္၍ စားေသာက္ျခင္း။
(၄)။ဇာဂရိယာႏုေယာဂ=ႏိုးႏိုးၾကားၾကားရွိမႈ၊သတိတည္းဟူေသာ ႏိုးၾကားမႈ အၿမဲရွိေနျခင္း။
(၅)။သဒၶါ =ရတနာ သုံးပါးႏွင့္ ကံ ကံ၏ အက်ိဳးကို ယုံၾကည္မႈ။
(၆)။သတိ=ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ကို သတိရျခင္း။
(၇)။ဟိရီ=မေကာင္းမႈျပဳရမည္ကို ရွက္ျခင္း။
(၈)။ၾသတၱပၸ=မေကာင္းမႈျပဳရမည္ကို ေၾကာက္လန႔္ျခင္း။
(၉)။ဝီရိယ=ကုသိုလ္ေရးတို႔၌ အားထုတ္ျခင္း။
(၁၀)။သုတ=အျပစ္ကင္းေသာ အၾကားအျမင္ဗဟုသုတ။
(၁၁)။ပညာ=အသိ၊ အလိမၼာ၊အတတ္ပညာ။
(၁၂)။ပထမဈာန္။
(၁၃)။ဒုတိယဈာန္။
(၁၄)။တတိယဈာန္။
(၁၅)။စတုတၳဈာန္။
(၄)။သုဂေတာ=က်ိဳးရွိဟုတ္မွန္ ႏွစ္တန္ေသာ စကားကိုသာ မိန႔္ၾကားေတာ္မူတတ္ေသာ ျမတ္စြာဘုရား။(ဝါ)က်ိဳးရွိဟုတ္မွန္ သူခံသာေသာ စကားႏွင့္ က်ိဳးရွိဟုတ္မွန္ သူမခံသာေသာစကား ဤႏွစ္ပါးကိုသာ မိန႔္ၾကားေတာ္မူတတ္ေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(၅)။ေလာကဝိဒူ=သတၱေလာက၊ၾသကာသေလာက၊သခါရၤေလာက တည္းဟူေသာ ေလာကသုံးခြင္ကို အကုန္အစင္သိျမင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(၆)။အႏုတၱေရာ ပုရိသဒမၼသာရထိ=မယဥ္ေက်းၾကျငား သတၱဝါမ်ားကို ယဥ္ပါးေလေအာင္ ေသြးေဆာင္ ဆုံးမျခင္း၌ တုဘက္ကင္းေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(၇)။သတၱာေဒဝမႏုႆာနံ= လူ နတ္ ျဗဟၼာ သတၱဝါတို႔၏ ဆရာတစ္ဆူ အစစ္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(၈)။ဗုေဒၶါ=သစၥာေလးပါး အမွန္တရားကို ပိုင္းျခားထင္ထင္ သိျမင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။(ဝါ)သစၥာေလးအင္ကိုယ္တိုင္ျမင္၍ တပည့္ေတြကိုလဲ သိေစေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(၉)။ဘဂဝါ=ဣႆရိယ စသည္ ဘုန္းေျခာက္လီႏွင့္စုံညီျပည့္ဝေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
(က)။ကိုယ္ေတာ္ျမတ္၏ စိတ္ေတာ္ကို စိုးပိုင္ ႏိုင္နင္းေတာ္မူျခင္းတည္းဟူေသာ ဣႆရိယဘုန္းေတာ္။
(ခ)။မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ ကိုးတန္ေသာ ေလာကုတၱရာတရားတည္းဟူေသာ ဓမၼဘုန္းေတာ္။
(ဂ)။ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာ သုံးျဖာေသာ ေလာကတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေက်ာ္ေစရျခင္းတည္းဟူေသာ ယသဘုန္းေတာ္။
(ဃ)။အဂၤါႀကီးငယ္ တင့္တယ္ ျပည့္ၿဖိဳး အခ်ိဳးတက် သပၸာယ္ေတာ္မူလွျခင္းတည္းဟူေသာ သိရီ ဘုန္းေတာ္။
(င)။အလိုေတာ္ရွိတိုင္း မဆိုင္းခဏ ၿပီးစီးေတာ္မူရျခင္း တည္းဟူေသာ ကာမဘုန္းေတာ္။
(စ)။အရဟတၱ မဂ္ဉာဏ္၊သဗၺညဳတဉာဏ္တိုင္ေအာင္ ရေစႏိုင္သည့္ ႀကံ့ခိုင္ ႀကီးမားေသာ ဝီရိယေတာ္တည္းဟူေသာ ပယတၱ ဘုန္းေတာ္။ ဤ ဘုန္းေတာ္ေျခာက္စုံႏွင့္ ကုံလုံျပည့္ဝေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရား။
ဤသို႔လွ်င္ အရဟံစသား ဂုဏ္ကိုးပါးႏွင့္ ထူးျခားကုံလုံ ျပည့္စုံေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို တပည့္ေတာ္သည္ ၾကည္ညိဳျမတ္ႏိုး လက္စုံမိုး၍ ရွိခိုးကန္ေတာ့ပါ၏ ျမတ္စြာဘုရား။
ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ပြားရျခင္းအက်ိဳး(လကၤာ)
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
ေစတီပမာ ၊စိတ္မွာတည္ၾကည္။
ေရာက္မည္နတ္႐ြာ၊ေတြ႕ကာသိလြယ္။
ျမတ္ႏြယ္အမ်ိဳး၊႐ိုက်ိဳးခံရ။
ျပည့္ဝအဂၤါ၊ဆင္းလွစြာျဖင့္။
သာယာခံတြင္း၊ႀကိဳင္သင္းေမႊးၾကဴ။
ႀကီးမူပညာ၊နတ္႐ြာထက္႐ႊင္။
လွ်င္ျမန္ဆန္းၾကယ္၊ေကာင္းႂကြယ္စကား။
ဆိုႏိုင္ျငားသည္၊ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ပြားက်ိဳးတည္း။
က်မ္းကိုး။ ။ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္(လူငယ္သင္ အေျခပ်ိဳးဗုဒၶဘာသာစာအုပ္)
0 Comments