အရွင္ အဇၨေဂါဏ

ပုဂံျပည္ႀကီးမွာ မုဆုိးမပင္ ဘုရားတည္နုိင္တဲ့အထိ ခ်မ္းသာ ျကြယ္၀ေစခဲ့တဲ့ ရွင္အဇၨေဂါဏရဲ႕ ဒ႑ာရီ

ရွင္အဇၨေဂါဏ နွင့္ဘုရားအမွတ္(၅၀၉-က)မည္သို႔ဆက္စပ္ေနသနည္း
ေရးသားသူ – သုခုမ အလင္းတန္းမ်ား
ပုဂံသမို္င္းကုိ ေျပာရမည္ဆုိလွ်င္ ရွင္အဇၨေဂါဏသည္ မပါမၿပီးေခ်။ ရွင္အဇၨေဂါဏ ေခၚရွင္မထီးဆုိသည္မွာ ေထရဝါဒမထြန္းကားမွီ ပုဂံျပည္ေသဥ္လည္ေၾကာင္မင္းတရားၾကီးလက္ထက္တြင္ ေလာကီေရးရာ အဂၢိရတ္ဖုိထုိးျခင္းမွ ဓါတ္လုံးေအာင္ၿပီး ပုဂံျပည္တြင္ မုဆုိးမပင္ ဘုရားတည္ႏုိင္သည္ဟု ေျပာစမွတ္တြင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ပုံျပင္ဒ႑ာရီယုံၾကည္သူတုိ႕အဖုိ႕ ပုဂံျပည္သည္ ဤမွ်နယ္နမိတ္ အတြင္းတြင္ ဘုရားေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာတည္ရွိၾကျခင္းသည္ ရွင္အဇၨေဂါဏ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္မွာလည္း မထူးဆန္းပါ။
ရွင္အဇၨေဂါဏ ဒ႑ာရီကုိေျပာရမည္ဆုိလွ်င္ ခရစ္ႏွစ္ (344 ခုမွ 387) ခုႏွစ္အထိ နန္းစံခဲ့ေသာ ေသဥ္လည္ေၾကာင္မင္းတရားၾကီး လက္ထက္ခန္႕က ျဖစ္ခဲ့သည္။ ရွင္အဇၨေဂါဏ သည္ ေရႊျဖစ္လမ္း၊ ေငြျဖစ္လမ္းလုိက္ေနေသာ အဂၢိရတ္ထုိးျခင္း ေအာင္ျမင္ပါက ပုဂံတစ္ျပည္လုံးခ်မ္းသာလိမ့္မည္ ဓါတ္လုံးမေပါက္ခဲ့ပါက မိမိ၏ မ်က္လုံးႏွစ္လုံးကုိ ထုိးေဖာက္ပစ္ရန္ အာမခံခဲ့သည္။ ေသဥ္လည္ေၾကာင္ မင္းၾကီးက ယုံၾကည္ေသာေၾကာင့္ ဓါတ္လုံးထုိးရန္ ဘုရင့္ဘ႑ာတုိက္မွ ေရႊမ်ားထုတ္ယူကာ ဓါတ္လုံးေရႊေကြ်းသည္။ ဘုရင္သည္စိတ္ရွည္သည္းခံကာ ဘ႑ာတုိက္မွ ေရႊတစ္ဝက္ခန္႕ ကုိထုတ္ေပးခဲ့သည္။

ဓါတ္လုံးမေပါက္ခဲ့ဘဲ ဆက္လက္ထုိးရင္း ဘ႑ာေတာ္ ၃ ပုံ ၁ ပုံသာက်န္ေတာ့သည္။ ေနာက္ဆုံး ဘုရင္ အေတာ္ပင္ စိတ္ပ်က္ သြားကာ ဘ႑ာတုိက္ရွိ ေရႊမ်ားလည္း အကုန္ကုန္ၿပီးသြား ေလေတာ့သည္။ ရွင္အဇၨေဂါဏ၏ တပည့္မ်ားျဖစ္ေသာ ေက်ာ္စြာႏွင့္ေသာ္တာလင္မယားတုိ႕ ဖုိကုိမျပတ္တစ္လွည့္ စီဆြဲေပးၾကရင္း တစ္ညတြင္ အဂၢိရတ္ဖုိ အတြင္းမွ ရဲရဲနီေနေသာ ဓါတ္လုံးသည္ ေရႊေရာင္ေျပာင္းလာကာ လင္းလက္ေနေလေတာ့ သည္။ ထုိဓါတ္လုံးေအာင္သြားသည္ကုိ ၾကားလုိက္ေသာဘုရင္သည္ ရွင္အဇၨေဂါဏေက်ာင္းသုိ႕လုိက္လာခဲ့ၿပီး ကိစၥၿပီးေျမာက္သြားျပီလား ဆုိသည္ကုိ ေမးျမန္းေလရာ ရွင္အဇၨေဂါဏ ကဓါတ္လုံးေရႊျဖစ္ပါၿပီ၊ ဓါတ္လုံးပြင့္ရန္ ေဆးရည္ စိမ္ရမည္ဟု ျပန္လည္မိန္႕ၾကားသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ဘုရင္ကလည္း ေဆးရည္စိမ္ရန္ ေစာင့္ၾကည့္ေနေလ သည္။
ေပထုတ္ကုိယူကာ ဓါတ္ေဆးရည္အတြက္ ခ်ဥ္ရည္စိမ္ရမည္ ျဖစ္သျဖင့္ တပည့္လင္မယားအား ေရွာက္သီးယူ ေစကာ အရည္ညွစ္ ျပီး ေရွာက္ရည္ထည့္ထားေသာ ခြက္အတြင္း ထည့္လုိက္သည္။ ထုိအခါဓါတ္လုံးသည္ အေရာင္မိွန္သြား သျဖင့္ ရွင္အဇၨေဂါဏက ဓါတ္လုံးပ်က္သြားေၾကာင္းသိလုိက္ရသည္။ ဘုရင္လည္း ရွင္အဇၨေဂါဏ ေျပာထားေသာ စကားအတုိင္း ဘုရင္လည္း သူ၏မ်က္လုံးကုိေဖာက္ထုတ္ပစ္ လုိက္ေလသည္။ ေက်ာ္စြာတုိ႕လင္မယားေက်ာင္းမွဆင္းေျပးသည္ကုိ ဘုရင္က လုိက္လံသုတ္သင္ရင္း အသက္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည္။ ရွင္အဇၨေဂါဏ လည္း စိတ္ဓါတ္က်သြားၿပီး ထုိဓါတ္လုံးအား ေက်ာင္းကုဋီတြင္ ကုိရင္ငယ္ အား ပစ္ခ်ခုိင္းေလသည္။ ထုိအခါ ကုဋီမီးေလာင္ သည္ဟုကုိရင္ငယ္ က ေလွ်ာက္ထားရာ ရွင္အဇၨေဂါဏက ဓါတ္လုံးေပါက္သြားမွန္း သိသျဖင့္ ျပန္လည္ဆည္ယူေစခဲ့သည္။
စင္စစ္ ခ်ဥ္ေရႏွင့္ ခ်ီးေရ လြဲသြားျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ခ်ဥ္ေရႏွင့္စိမ္ ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ ရျခင္းျဖစ္ေလသည္။ ကပၸိယအား ေစ်းသုိ႕ရရာမ်က္လုံးဝယ္ရန္ ေစခုိင္း လုိက္သျဖင့္ ေစ်းကြဲေနၿပီျဖစ္ရာ ဆိတ္မ်က္လုံးတစ္လုံးႏွင့္ ႏြားမ်က္လုံး တစ္လုံးသာ ရရွိခဲ့သည္။ ထုိမ်က္လုံးတုိ႕အား ရွင္အဇၨေဂါဏက သူ၏မ်က္လုံးအိမ္ အတြင္းသုိ႕ ျပန္ထည့္ လုိက္သည္။ ပါဠိဘာသာအရ အဇၨသည္ “ဆိတ္”ျဖစ္ကာ ေဂါဏသည္ “ႏြား” ျဖစ္သည္ကုိ အေၾကာင္းျပဳကာ ရွင္မထီးအား ရွင္အဇၨေဂါဏ ဟုေခၚတြင္ခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္မွစျပီး ပုဂံျပည္ တစ္ျပည္လုံး မုဆုိးမပင္ ဘုရားတည္ႏုိင္သည္အထိ ခ်မ္းသာ ကုန္ၾကေလသည္။

သုိ႕ေသာ္ ရွင္အဇၨေဂါဏ၏ရာဇဝင္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ တိက် ခုိင္မာေသာ အေထာက္ အထား၊ ေက်ာက္စာကုိမူတစ္ခုမွ် မေတြ႕ရသျဖင့္ ဒ႑ာရီဆန္ေနသည္။ ဤ ဘုရားကုိ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဌာနက ဘုရားအမွတ္( ၅၀၉ – က ) ဟုမွတ္ပုံတင္ထားသည္။ ဘုရားေျမာက္ဖက္တြင္ ရွင္အဇၨေဂါဏ ဓါတ္ခန္းဖြင့္ထားေသာ အုတ္တုိက္တစ္္ခုရွိကာ ႐ုပ္ပြားေတာ္ ၊ ရွင္အဇၨေဂါဏ ရကၠန္းစင္ေတာင္ဆရာေတာ္႐ုပ္ထုႏွင့္ ဘုိးဘုိးေအာင္၊ ဘုိးမင္းေခါင္ ႐ုပ္တုမ်ားကုိ ထားရွိကာ အဓိဌာန္ဝင္လုိသူမ်ား လာေရာက္ကန္ေတာ့ၾကသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။ ဓါတ္ခန္း၏မူလ အလွဴရွင္ကုိမူ မသိရေခ်။ ဤဘုရားဘြဲ႕ေတာ္ ေပးျဖစ္ခဲ့ပုံမွာ ဘုရားဝင္းအတြင္း အဂၢိရတ္ဖုိထုိးရာတြင္ အသုံးျပဳခဲ့ေသာ လုံကြဲမ်ား၊ မီးေသြးခဲႏွင့္ ျပာမ်ားေတြ႕ရွိခဲ့သျဖင့္ ရွင္အဇၨေဂါဏဘုရားဟု နာမည္ ေပးျခင္းသာျဖစ္ေလသည္။
ဘုရား၏ရာဇဝင္ကုိ အတိအက် မသိႏုိင္ေသာ္လည္း ဘုရား၏ တည္ေဆာက္ထားပုံအျပင္ပန္းကုိ ေလ့လာႏုိင္သည္။ ရွင္အဇၨေဂါဏ ဘုရားသည္ ခုံအျမင့္ေပၚတြင္ တင္ကာ ေဆာက္လုပ္ထားသည္။ အလည္မ႑ိဳင္( Centre Core )ကုိမထည့္သြင္းဘဲ အုတ္နံရံ ၄ ဘက္မွ တက္လာေသာ ခုံးမုိး( ၄ ) ခုေပါင္းဆုံကာ စုထိုးေပါင္းမိုး ( Cross Vault )အျဖစ္အထက္သုိ႕ ကြမ္းေတာင္တက္ထားေသာ သာမာန္ပုဂံဘုရား တုိ႕ႏွင့္ မတူသည့္ ဘုရားျဖစ္သည္။ တုိင္မပါေသာ ဤတည္ေဆာက္ပုံမ်ိဳးသည္ ခုံးမုိးမ်ားကုိ ပုိင္ႏုိင္ကြ်မ္းက်င္စြာ အသုံးခ်ႏုိင္ေသာ ပုဂံေခတ္၏ ေဆာက္လုပ္ေရး နည္းပညာကုိ ျပသေနေသာ ဗိသုကာျဖစ္ၿပီး ရွားပါးဘုရားတစ္ဆူ လည္းျဖစ္သည္။ အျပင္ဖက္ပုိင္းတြင္ အဂၤေတ အမြန္းပန္း တုိ႕သည္ အေတာ္ပင္ ေကာင္းမြန္ ေနေသးသည္။ အတြင္းနံရံမ်ားတြင္ သမၺဳေဒၶ ဘုရားမ်ားစြာကုိ ပန္းခ်ီေရးဆြဲ ထားသည္။ ဤဘုရားကုိ ( ၁၂ ) ရာစုေနွာင္းခန္႕က တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ဘုရားဟု ပညာရွင္တို႕ ယူဆသည္။

ထုိ႕ေၾကာင့္ ဒ႑ာရီႏွင့္ ဆက္စပ္ကာ ဗိသုကာဆန္းၾကယ္ေသာ ရွင္အဇၨေဂါဏ ဘုရားအား ပုဂံသုိ႕ေရာက္လွွ်င္ သြားေရာက္ လည္ပတ္ သင့္ ပါေၾကာင္း သုခုမအလင္းတန္းမ်ားမွ ေရးသား တင္ဆက္ လုိက္ပါသည္။
သုခုမအလင္းတန္းမ်ား