ဒုကၡ (၇) မ်ိဳး

ဒုကၡ (၇) မ်ိဳး
°°°°°°°°°°°°
{၁} ဒုကၡ ဒုကၡ
{၂} ဝိပရိဏာမ ဒုကၡ
{၃} သခၤါရ ဒုကၡ တဲ့။ ဒီသံုးမ်ိဳးက တစ္စံုပဲ။
{၄} ပဋိစၧႏၷ ဒုကၡ
{၅} အပၸဋိစၧႏၷ ဒုကၡ ။ ဒီ ၂-မ်ိဳးက တစ္စံုပဲ။
{၆} ပရိယာယ ဒုကၡ
{၇} နိပၸရိယာယ ဒုကၡ ။ ဒီ ၂-မ်ိဳးက တစ္စံုပဲ။
အားလံုးေပါင္း(၇)မ်ိဳးရွိတယ္။


အဲဒီ(၇)မ်ိဳးထဲက
ကိုယ္ထဲမွာနာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း စသည္ျဖင့္
အခံခက္တဲ့ ကိုယ္ဆင္းရဲက တစ္မ်ိဳး
စိတ္ထဲမွာ စိတ္ပူျခင္း စိတ္ညစ္ျခင္း
ႏွလံုးမသာျခင္း ဝမ္းနည္းျခင္း စသည္ျဖင့္
အခံခက္တဲ့ စိတ္ဆင္းရဲက တစ္မ်ိဳး
ဒီ ကိုယ္ဆင္းရဲနဲ႕ စိတ္ဆင္းရဲကို
ဒုကၡဒုကၡ လို႕ေခၚတယ္။
ဆင္းရဲသေဘာရွိတဲ႕ ဆင္းရဲတဲ႕
ကိုယ္ဆင္းရဲ စိတ္ဆင္းရဲကိုေတာ့
လူတိုင္းလူတိုင္းက ေၾကာက္ႀကတယ္
သတၱဝါတိုင္း သတၱဝါတိုင္းက ေႀကာက္ႀကတယ္။
ဒုကၡဆင္းရဲပဲဆိုတာ အလြန္ထင္ရွားပါတယ္။
ကဲ အဲဒီဆင္းရဲအေႀကာင္းကို လိုက္ဆိုႀကရမယ္။
(၁) ကိုယ္ထဲစိတ္ထဲ၌ မခံသာတဲ႔ဆင္းရဲကို
ဒုကၡဒုကၡဟု ေခၚသည္။
=====
အေတြ႕ေကာင္းေတြႏွင့္ ေတြ႕ထိျပီး
ကိုယ္ထဲမွာ ခ်မ္းသာေနတဲ႕
(ကာယိကသုခ)ကိုယ္ခ်မ္းသာက တစ္မ်ိဳး
ဝမ္းသာစရာေတြကို အာရံုျပဳျပီး
စိတ္ထဲမွာ ရႊင္လန္းဝမ္းသာေနတဲ့
(ေစတသိကသုခ)စိတ္ခ်မ္းသာက တစ္မ်ိဳး
ဒီခ်မ္းသာ ၂-မ်ိဳးကိုေတာ့
လူတိုင္းလူတိုင္း ႀကိဳက္ႀကတယ္
သတၱဝါတိုင္းက ႀကိဳက္ႀကတယ္
ဒီခ်မ္းသာ ၂-မ်ိဳးကို ရေအာင္လို႔
ေန႔ညဥ့္မအား ရွာေနႀကတယ္။
အသက္ကိုေတာင္ စြန္႕ျပီး ရွာေနႀကတယ္။
အလိုရွိတိုင္းရျပီး ဒီခ်မ္းသာေတြကို
ခံစားေနႀကရတဲ႕အခါလည္း
အလြန္ပင္ ဝမ္းေျမာက္ေနႀကတယ္။
ဒါေပမယ့္
အဲဒီလို ေပ်ာ္ရႊင္ဝမ္းေျမာက္ေနရာက
ခ်မ္းသာေႀကာင္း အာရံုဝတၳဳေတြ ပ်က္စီးဆံုးပါးသြားရင္
မေနတတ္ မထိုင္တတ္ျဖစ္ျပီး
အလြန္ပင္ဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္တတ္ႀကပါတယ္။
စုေဆာင္းထားတဲ႔ ေရႊေငြစေသာ
အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းေတြ
အေႀကာင္းတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးေႀကာင့္
မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ရုတ္တရက္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးသြားရင္
အလြန္ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတဲ႔ အိမ္သူအိမ္သား
သားခ်စ္သမီးခ်စ္ ကေလးမ်ား ေသဆံုးကြဲကြာသြားရင္
မေနသာမထိုင္သာျဖစ္ျပီး အလြန္ဆင္းရဲတတ္တယ္
ရူးေနာက္ျခင္း စေသာ စိတ္ေရာဂါလည္း ရတတ္တယ္။
ရုတ္တရက္လည္း ေသသြားတတ္တယ္။
ဒါေႀကာင့္ အဲဒီ ကိုယ္ခ်မ္းသာ စိတ္ခ်မ္းသာကို
ဝိပရိဏာမ ဒုကၡလို႔ ေခၚတယ္။
အဲဒီခ်မ္းသာေတြရွိေနတုန္းမွာ ေကာင္းေပမယ္လို႔
သူတို႔ ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးသြားတဲ႕အခါ
မရွိတဲ႔အခါက်ေတာ့ ယူက်ံဳးမရျဖစ္ျပီး
ဆင္းရဲေစတတ္တဲ႕ဒုကၡလို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
အဲဒီဆင္းရဲအေႀကာင္းကို လိုက္ဆိုႀကရမယ္။
(၂) ကိုယ္ထဲစိတ္ထဲ၌ ေကာင္းစားခ်မ္းသာတဲ႔သုခကို
ဝိပရိဏာမဒုကၡေခၚသည္။
=====
ျမင္ေနက် ႀကားေနက် မေကာင္းမဆိုး
ရိုးရိုးအာရံုဝတၳဳေတြႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခံစားေနရတဲ့အခါမွာ
မေကာင္းတာ ဆင္းရဲတာလည္း မဟုတ္ဘူး။
ေကာင္းတာ ခ်မ္းသာတာလည္း မဟုတ္ဘူး။
မေကာင္းမဆိုး ရိုးရိုးအေနပဲ ရွိေနတယ္။
အဲဒီလို မေကာင္းမဆိုး ရိုးရိုး
အလယ္အလတ္သေဘာကို
ဥေပကၡာေဝဒနာ ေခၚတယ္။
အဲဒီ ဥေပကၡာကိုေတာ့ သူ႔သေဘာအရအားျဖင့္
ဆင္းရဲတယ္လို႔လည္း မဆိုႏိုင္ဘူး။
ခ်မ္းသာတယ္လို႔လည္း မဆိုႏိုင္ဘူး။
ဒါေပမယ့္ အဲဒီဥေပကၡာက
ျမဲတည္ေနတာေတာ့လည္း မဟုတ္ဘူး
မျမဲတဲ႕အတြက္
အဲဒီ အလယ္အလတ္ အေျခအေနအတိုင္း
ျဖစ္ေနေစခ်င္ရင္ သူ႔ဆိုင္ရာ အေႀကာင္းေတြျဖင့္
မျပတ္ျပဳျပင္ေပးေနရတယ္။
ျပဳျပင္ေပးေနရေတာ့ တာဝန္ေလးတာ ဆင္းရဲတာေပါ့။
ဒါေႀကာင့္ မေကာင္းမဆိုး အလယ္အလတ္ခံစားမႈ
ဥေပကၡာေဝဒနာကို သခၤါရဒုကၡလို႕ ေခၚတယ္။
ေနာက္ျပီးေတာ့
ေဝဒနာမွ အျခားတစ္ပါးေသာ
ေလာကီရုပ္နာမ္တရားေတြကိုလည္း
အျမဲမျပတ္ ျပဳျပင္ေပးေနရသျဖင့္ တာဝန္ေလး၍
ပင္ပန္းေစတဲ့ ဆင္းရဲလို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
အဲဒီ သခၤါရဒုကၡအေႀကာင္းကို လိုက္ဆိုႀကရမယ္။
(၃) မေကာင္းမဆိုး အလယ္အလတ္ခံစားမႈ
ဥေပကၡာေဝဒနာႏွင့္
ေလာကီရုပ္နာမ္တရားအေပါင္းကို
သခၤါရဒုကၡေခၚသည္။
=====
သုခေဝဒနာကိုလည္း
တည္ျမဲေအာင္ အျမဲမျပတ္ေႀကာင့္ႀကစိုက္ျပီး
ျပဳျပင္ေပးေနႀကရတာပဲ။
ဒါေႀကာင့္ သုခေဝဒနာလည္း
ဒီသခၤါရဒုကၡထဲ ပါဝင္သင့္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဝိပရိဏာမဒုကၡလို႔
သီးျခားအမည္ေပးထားျပီး ျဖစ္တဲ႔အတြက္
အဲဒီ သုခေဝဒနာကို အ႒ကထာဆရာမ်ားက
ဒီ သခၤါရဒုကၡထဲမွာ ထည့္ျပီး မျပႀကတာပါပဲ
သူ႕အတြက္ ျပဳျပင္ေပးေနရလို႔ တာဝန္ေလးေနတာ
အလြန္ထင္ရွားေနေသာေႀကာင့္ သခၤါရဒုကၡထဲ
ထည့္သြင္းျပီးလည္း ယူသင့္ပါတယ္။
ယခုေျပာတဲ႔ ဒုကၡသံုးမ်ိဳးကို
သိမွတ္ထားရန္ အေရးႀကီးပါတယ္။
ဒီဒုကၡသံုးမ်ိဳးကို
ေကာင္းေကာင္းသေဘာေပါက္ထားရင္
ဒုကၡသစၥာအေႀကာင္းကို အလြယ္တကူနဲ႕
သိနားလည္ႏိုင္ပါတယ္။
=====
(၄) နားကိုက္ျခင္း၊ သြားနာျခင္း ၊
ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ေလေအာင့္ျခင္း၊
လိုခ်င္တပ္စြဲမႈ ႏွိပ္စက္၍ ပူေလာင္ျခင္း၊
စိတ္ဆိုးစိတ္ပ်က္၍ ပူေလာင္ျခင္း၊
စိတ္ညစ္ျခင္း၊ စိတ္ပူျခင္း အစ႐ွိတဲ့
ကိုယ္ထဲ စိတ္ထဲက အခံရခက္ေနေသာ ဆင္းရဲဟာ
ခံစားေနရတဲ့သူမွာသာ ထင္႐ွားတယ္။
အျခားပုဂၢိဳလ္ေတြမွာ မထင္႐ွားဘူး။
ေမးၾကည့္လို႔ အဲဒီ ခံစားေနရတဲ့သူက
ေျပာျပမွသာလ်ွင္ သိရတယ္။
အဲဒီလို ဆင္းရဲဟာ ဖံုးကြယ္ထားသလိုပင္
ျမွဳပ္ကြယ္ေနတဲ့အတြက္ ပဋိစၧႏၷဒုကၡေခၚတယ္။
မထင္႐ွားတဲ့ဆင္းရဲျဖစ္တဲ့အတြက္
အပါကဋဒုကၡ လို္ ့လည္းေခၚတယ္။
=====
(၅) ဓားခုတ္ခံရျခင္း၊ လွံထိုးခံရျခင္း၊ ေသနတ္မွန္ျခင္း
စသည္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အနာဆင္းရဲကေတာ့
ကြယ္၀ွက္ျခင္းမ႐ွိဘဲ ထင္႐ွားေပၚေနတဲ့အတြက္
အပၸဋိစၧႏၷဒုကၡေခၚတယ္။
ပါကဋဒုကၡ လို႔လည္း ေခၚတယ္။
=====
(၆) ကိုယ္ဆင္းရဲ စိတ္ဆင္းရဲကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့
႐ုပ္နာမ္သေဘာတရားဟူသမ်ွေတြဟာ
သူ႔ပင္ကိုယ္က မဆင္းရဲေသာ္လည္း
ဆင္းရဲ၏အေၾကာင္း၀တၳဳျဖစ္ေသာေၾကာင့္
ပရိယာယဒုကၡ ေခၚတယ္။
ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အက်ိဳးအာနိသင္ ဆင္းရဲႏွင့္
ဆက္သြယ္ၾကည့္လ်ွင္
ေၾကာက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ဆင္းရဲလို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ ေ႐ွ႕နားက ေျပာခ့ဲတ့ဲအတိုင္း
ေနာင္အခါက်လ်ွင္ မိမိကစိုက္ၿပီး
ေလ်ာ္ေပးဆပ္ရ အျပစ္ခံရမယ့္အမႈကိစၥကို
အာမခံလက္မွတ္ထိုးမိတာလိုပင္
ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ ဆင္းရဲပါပဲ။
=====
(၇) ဒုကၡ ဒုကၡ ဆိုတဲ့
ကိုယ္ဆင္းရဲ စိတ္ဆင္းရဲကိုေတာ့
နိပၸရိယာယဒုကၡ ေခၚတယ္၊
နည္းပရိယာယ္သြယ္၀ိုက္ျခင္းမ႐ွိဘဲ
မုခ်ဆင္းရဲလို႔ ဆိုလိုတယ္။
အဲဒီ ဆင္းရဲဒုကၡ(၇)မ်ိဳးထဲက
ပရိယာယဒုကၡ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
ဘ၀အသစ္ျဖစ္ျခင္းဆိုတဲ့ ဇာတိကို
ဒုကၡဆင္းရဲလို႔ ေဟာေတာ္မူပါတယ္။
ဘယ္လိုလဲဆိုလ်ွင္
အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ ငရဲ၌ျဖစ္ၿပီး
ႏွစ္ေပါင္းသိန္းသန္းမ်ားစြာ ငရဲမီးအေလာင္ခံရျခင္း၊
ငရဲထိန္းတို႔၏ အမ်ိဳးမ်ိဳး အႏွိပ္စက္ကိုခံရျခင္း
အစ႐ွိတဲ့ ငရဲဆင္းရဲဟူသမ်ွဟာ
ငရဲ၌ျဖစ္မႈ ဇာတိေၾကာင့္ပဲ။
အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ ၿပိတၱာဘံု၌ျဖစ္ၿပီး
ငတ္မြတ္ဆာေလာင္ျခင္း၊ မီးေလာင္ခံရျခင္း
အစ႐ွိေသာ ႏွစ္ေပါင္းသိန္းသန္းမ်ားစြာခံရေသာ
ၿပိတၱာဆင္းရဲဟာလည္း
အဲဒီဘ၀၌ျဖစ္မိတဲ့ ဇာတိေၾကာင့္ပဲ။
ကြၽဲ၊ႏြား၊ဆင္၊ျမင္း၊ေခြး၊၀က္၊ၾကက္၊ငွက္၊
ဆိတ္၊သိုး၊ပိုးမ်ိဳးမ်ားစြာ တိရစၧာန္သတၱ၀ါေတြ
ဆင္းရဲေနၾကတာလည္း
အဲဒီ တိရစၧာန္ဘ၀၌ျဖစ္မိတဲ့ ဇာတိ ေၾကာင့္ပဲ။
လူ႔ေလာကမွာ စား၀တ္ေနေရးမျပည့္စံုလို႔
လူ႔ဘ၀တစ္ခုလံုး ဆင္းရဲေနၾကရတာလည္း
လူ႔ဘ၀၌ ျဖစ္ရတဲ့ ဇာတိေၾကာင့္ပဲ။
ခ်မ္းသာ ႂကြယ္၀ပါတယ္ဆိုတဲ့ လူေတြ မွာလည္း
မက်န္းမမာေရာဂါေ၀ဒနာေၾကာင့္
ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း၊စိတ္ဆင္းရဲျခင္း၊
အလိုမျပည့္၀လို႔ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း၊
လူႏိုင္ေတြ ရန္သူေတြကို ေၾကာက္ရျခင္း၊
အိုရျခင္းအစ႐ွိေသာ ဆင္းရဲဟူသမ်ွေတြဟာလည္း
လူ႔ဘ၀၌ ျဖစ္ျခင္း ဇာတိေၾကာင့္ပဲ။
အဲဒီလို တစ္ဘ၀လံုးႏွင့္ဆိုင္တဲ့
ဆင္းရဲဟူသမ်ွ၏အေၾကာင္းရင္း ၀တၳဳျဖစ္ေသာေၾကာင့္
ထိုထိုဘ၀၌ျဖစ္ျခင္းဇာတိကို
ဒုကၡဆင္းရဲလို႔ ဆိုရတယ္။
မဟာစည္ဆရာေတာ္၏
ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ႀကီး
Credit, U Khane Ti